Dagelijks krijgen we veel vragen over spataderen. Die beantwoorden wij natuurlijk heel graag maar hoe fijn is het om op uw gemak alles over spataderen te kunnen lezen en leren op een moment dat het u uitkomt? In dit blog hebben we alle vragen die wij regelmatig horen over spataderen gebundeld.
We starten met een vraag die we niet letterlijk vaak horen maar die wel heel belangrijk is om andere vragen goed te kunnen beantwoorden. Want wat zijn spataderen nou eigenlijk precies?
Wat zijn spataderen?
Spataderen (medische term is varices) zijn kronkelige, verwijde, soms hobbelige en blauwe aders in de benen. De oppervlakkige spataders zijn te zien maar er kan ook sprake zijn van niet zichtbare dieperliggende spataderen. Spataderen kunnen klachten geven zoals zware en vermoeide benen, kramp in de benen, jeuk bij de spatader, pijnlijke benen, gespannen benen of een trekkend gevoel in de kuit. Wanneer u (te) lang met spataderen blijft lopen, kunnen ze ook klachten geven als huiduitslag, vochtophoping rond de enkels, verkleuringen van de huid en ontstekingen.
Spataderen komen heel vaak voor. Ze komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Daarbij zien we ook meer vrouwen die spataderen laten behandelen dan mannen. Vrouwen kiezen vaker ook uit cosmetisch oogpunt voor een behandeling. Uiteindelijk krijgt iedereen te maken met spataderen. Dit hoort bij het ouder worden. In welke mate u er last van krijgt is van verschillende factoren afhankelijk zoals leefstijl en erfelijkheid.
Wat zijn de oorzaken van spataderen?
Spataderen ontstaan door niet goed functionerende kleppen in de aderen van het been. Doordat de kleppen niet goed functioneren, stroomt het bloed niet meer zoals het hoort. Het bloed stroomt niet goed terug naar het hart maar juist weer naar beneden. Hierdoor neemt de druk in de ader toe en zet de ader uit. Doordat de ader uitzet, kunnen kleppen (nog) slechter sluiten. Het is dus iets dat niet vanzelf overgaat en zo voortschrijdt.
De aanleg van spataderen is genetisch bepaald. U kunt het vergelijken met de kleur van uw haar of van uw ogen. Aders bestaan uit verschillende bouwstenen. Wanneer een of meerdere bouwstenen door een genetische mutatie zwakker zijn, zullen de aders die ervan gemaakt worden ook zwakker zijn. Aders met zwakkere bouwstenen hebben op termijn een grote kans om spatader te worden wanneer er voor een langere periode meer druk op komt te staan.
Risicofactoren spataderen
- Aanleg: erfelijke factoren spelen een grote rol bij spataderen. Vaak komt het in een bepaalde familie meer voor dan in de andere.
- Zwangerschap: tijdens een zwangerschap zorgen hormonen ervoor dat het bindweefsel zwakker wordt. Daarnaast drukt de baarmoeder de afvoer van bloed dicht. Dit zorgt voor meer druk op de aders en de aders kunnen gemakkelijker uitzetten. Hierdoor ontstaan er tijdens en/of na de zwangerschap vaak spataderen.
- Hormonen: spataderen komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Ondanks dat men niet precies weet waarom wordt dit toegeschreven aan hormonen. Naast de vrouwelijke hormonen kan het ook nog liggen aan het gebruik van de anticonceptiepil of een eventueel doorgemaakte zwangerschap.
- Overgewicht: overgewicht heeft invloed op de gezondheid van de aderen. Hierdoor kunnen er gemakkelijker en sneller spataderen ontstaan.
- Veel en lang staan: door de zwaartekracht komt er druk op de aderen in de onderbenen. Daarom hebben mensen die bijvoorbeeld staand werk doen sneller last van spataderen.
- Trombose: bij trombose zijn er aderen in het been verstopt geraakt door gestold bloed. Hierdoor raken andere aderen in het been overbelast. Daarnaast kunnen kleppen door trombose beschadigd zijn geraakt. Mensen die trombose hebben gehad zullen vaak later ook spataderen ontwikkelen.
- Leeftijd: vroeg of laat krijgt iedereen te maken met spataderen. Andere risicofactoren bepalen hoe snel men spataderen ontwikkeld.
- Andere aandoeningen zoals aderontstekingen, operaties en ongevallen kunnen ook spataderen veroorzaken doordat er kleppen beschadigd zijn geraakt.
Wat kan ik doen om spataderen te voorkomen?
Voorkomen is beter dan genezen is niet voor niets een veelgehoord spreekwoord. We krijgen dan ook vaak de vraag hoe te voorkomen dat spataderen ontstaan. Dat is nog niet zo simpel als dat het klinkt. Je hebt ze of je hebt ze niet. Daarmee bedoelen we dat de aanleg van spataderen genetisch is en je het dus krijgt van je vader of moeder. In die zin kun je er dus eigenlijk niets aan doen.
Gelukkig hebben we ondanks dat je er in de basis niets aan kunt doen nog wel een aantal tips om de kans op spataderen zo klein mogelijk te maken en te houden:
- Voorkom overgewicht, beweeg voldoende en eet gezond.
- Kapper, winkelmedewerker of een ander staand beroep? Of zit je juist de hele dag in dezelfde houding? Het is dan belangrijk om toch zo veel mogelijk van houding te wisselen. Probeer tussendoor de benen te bewegen door rondjes te draaien met je voet of maak trapbewegingen. Dit bevordert de bloedsomloop.
- Ben je belast met een aanleg voor spataderen oftewel heeft een van je ouders last van spataderen? Je kunt er voor kiezen om een stapje verder te gaan dan alleen het bovenstaande op te volgen. Je kunt de kans op spataderen nog verder verkleinen door hoge druk tegen te gaan. Dit doe je door tegendruk te geven aan de buitenkant van het been. Dit kan door het dragen van een compressiekous. Tegenwoordig zijn dit geen stugge huidkleurige steunkousen meer zijn ze verkrijgbaar in veel kleuren. Ook door sporters worden tegenwoordig regelmatig sportkousen gedragen die de bloedsomloop verbeteren en vermoeide benen helpen voorkomen.
Waarom is het belangrijk om een spatader niet onbehandeld te laten?
Wanneer een spatader onbehandeld blijft kan er een domino-effect optreden en kunnen er complicaties ontstaan. We leggen je graag uit wat deze complicaties zijn en waarom het verstandig is om vroegtijdig de hulp van een medisch specialist in te roepen.
Dieper gelegen spataderen geven klachten zoals nachtelijke krampen, onrustige benen en een zwaar gevoel. Bij dit soort symptomen stellen wij in de praktijk vast dat de bloedsomloop verstoord is door het niet goed functioneren van de kleppen in de aders. We spreken dan van een spatader of refluxziekte. Door de verstoorde bloedsomloop hoopt er vocht op in de benen, oedeem genaamd. Dit gaat vrijwel altijd gepaard met een ontstekingsreactie. Dit is geen infectie met bacterien. Door deze reactie ontstaat er een donkere verkleuring van de benen en in combinatie met vocht kan er ook jeuk en eczeem ontstaan. We noemen dit hypostatisch eczeem.
Vaak zien we dat mensen zich op een onhandige manier stoten aan bijvoorbeeld een trap, tafelpoot of trapper. Er ontstaat een wond aan het been die niet geneest en in korte tijd uitgroeit tot een beenzweer, ook wel veneus ulcus genoemd. Wanneer een beenzweer geneest, blijft er een witte verlittekening achter (atrofie blanche)
Veel van deze klachten kunnen worden voorkomen door de spataderen te behandelen, waarmee de bloedsomloop wordt verbeterd. We merken dat veel mensen deze klachten niet herkennen als spataderklachten en daarom ongemerkt lang door lopen met refluxziekte. Het zijn klachten die langzaam ontstaan en in de loop van de tijd verergeren. Het lijkt daarom alsof "het erbij hoort".
Hoe weet ik of ik spataderen heb?
De meeste spataderen kun je zien. Je ziet dan blauwe kronkelige en verdikte aderen. Soms kun je ze ook voelen. Vaak geven ze geen klachten maar worden ze verwijderd omdat het diegene stoort hoe het eruit ziet.
Naast dat men het vaak gewoon niet mooi vindt, kunnen spataderen ook nog andere klachten geven zoals vermoeide benen, kramp en pijnlijke benen.
Ongeacht of het uit cosmetisch oogpunt is of dat er andere klachten bij komen kijken, is het te adviseren om spataderen te laten beoordelen. Er kan dan gekeken worden of er sprake is van dieper gelegen spataderen. Ook wordt er gekeken welke behandeling het beste bij de spataderen past.
Om er achter te komen of je spataderen hebt, welke spataderen je hebt en hoe deze het beste behandeld kunnen worden, zal een dermatoloog je benen moeten onderzoeken. Bij Optimum Clinics kun je een gratis en geheel vrijblijvend microconsult plannen.
Microconsult
Een micro consult is een verkorte versie van het normale consult waarbij er gekeken wordt of en van welke spataderen er sprake is. Het is een manier om snel, kort, gratis en vrijblijvend te leren welke behandelingen er mogelijk zijn en of deze voor vergoeding vanuit uw zorgverzekering in aanmerking komen. Het kost slechts tien minuten van uw tijd. Wilt u weten wat er precies gebeurt tijdens een microconsult of wilt u een afspraak maken? Kijk dan voor meer informatie op www.optimumclinics.nl/microconsult
Welke behandelingen zijn er mogelijk?
Er zijn vier verschillende behandelingsmogelijkheden voor uw spataderen, afhankelijk van het type spatader:
- Sclerocompressietherapie
- Muller techniek
- Echogeleide sclerocompressietherapie
- Endoveneuze lasertherapie (EVLT)
Sclerocompressietherapie
Hierbij wordt een kleine hoeveelheid vloeistof in het te behandelen vaatje gespoten. Door deze vloeistof gaat de binnenkant van het vaatje irriteren waardoor het vaatje gaat verkleven. Het vaatje wordt in feite dichtgeplakt waardoor het bloed door andere vaten gaat stromen. Na de behandeling moeten steunkousen worden gedragen. Deze zorgen voor druk (compressie) om de verkleving te bevorderen.
Deze behandeling is zeer geschikt voor de behandeling van kleinere berkentakjes die we ook wel de ontsierende vaatjes noemen. Sclerocompressietherapie is vrijwel pijnloos, geheel veilig en geeft mooie resultaten.
Muller techniek
Bij deze techniek worden spataderen verwijderd door middel van een klein haaknaaldje. Onder plaatselijke verdoving maakt de arts kleine sneetjes in de huid (2 tot 3 mm) waardoor hij met het haaknaaldje de ader naar buiten trekt. Na de behandeling wordt uw been ingezwachteld met een drukverband. Dit moet u ongeveer een week blijven dragen. Na de behandeling zijn de klachten vrijwel altijd direct verdwenen en kunt u 24 uur later al weer aan het werk. De Muller techniek is zeer geschikt voor de behandeling van de grotere zichtbare aderen en geeft cosmetisch een heel mooi resultaat.
Echogeleide sclerocompressietherapie
Dit is vergelijkbaar met de sclerocompressietherapie zoals hierboven beschreven. Er wordt een soort schuim in de ader gespoten waardoor de ader verkleefd en er geen bloed meer door kan stromen. De ader wordt bij deze behandeling in beeld gebracht met een duplex-apparaat. Dit is een echo waardoor de vaten goed in beeld kunnen worden gebracht.
Endoveneuze lasertherapie (EVLT)
Heeft u grote spataderen? Dan is dit waarschijnlijk de best passende behandeling. Onder plaatselijke verdoving wordt er via een klein gaatje in de huid een dun laserdraadje in de spatader geschoven. Het te behandelen vat wordt op verschillende plaatsen met verdovingsvloeistof geinjecteerd wat tevens fungeert als koelvloeistof voor de hete laser. De laser verschrompeld het vat van binnenuit. Het is veilig, geeft mooie resultaten en is vrijwel pijnloos. Vaak kunt u de volgende dag al weer aan het werk.
Vragen over spataderen
Heeft u nog (andere) vragen over spataderen of de behandeling van spataderen? Wij helpen u graag! U kunt contact met ons opnemen op de volgende manieren:
Telefoon: 085-1302796
E-mail: info@optimumclinics.nl
Chat: www.optimumclinics.nl (rechtsonder in beeld)
