Inmiddels zal het bijna niemand ontgaan zijn dat de vrouw van acteur Will Smith aan alopecia lijdt. Op afbeeldingen is te zien dat zij haar haren verloren is. Gebeurt dit altijd bij alopecia? En hoe ontstaat deze aandoening? Is er iets tegen te doen?
Wat is alopecia?
Alopecia is een verzamelnaam voor haarverlies. Grofweg kun je haarverlies verdelen in twee groepen: haarverlies met littekenvorming en haarverlies zonder littekenvorming.
Haarverlies met littekenvorming wordt veroorzaakt door bijvoorbeeld lupus of lichen planopilaris. De haarwortels worden hierbij dusdanig aangetast dat ze verlittekenen. Op de kale plekken die ontstaan komt het haar niet meer terug.
Binnen de groep van haarverlies zonder verlittekening onderscheiden we drie vormen:
- Alopecia androgenetica. Dit is de genetische vorm van haarverlies
- Telogeen effluvium. Dit wordt ook wel omschreven als de rui
- Alopecia areata. Dit is pleksgewijze haaruitval
Wat is de oorzaak van alopecia?
De oorzaak is afhankelijk van de vorm.
Alopecia androgenetica: in tegenstelling tot wat veel mensen denken komt deze vorm van haaruitval door een onhandige selectie van voorouders en komt het zowel bij mannen als bij vrouwen voor. Vrouwen worden niet geheel kaal. De voorste haargrens wordt behouden en met name bovenop wordt het haar steeds dunner. Er zijn steeds meer therapien en behandelingen mogelijk die kunnen helpen bij deze vorm van haarverlies.
Telogeen effluvium: bij mensen groeien haren in een mix van de haargroeicyclus. Op elke moment zijn er haren in de groeifase, rustfase of in de uitscheidingsfase. Bij onze geliefde huisdieren zoals de hond is dit anders. Daar lopen alle cycli gelijk en zijn ze eenmaal of tweemaal per jaar in de rui. Onder bepaalde bijzondere omstandigheden kunnen mensen ook in de rui komen. Een zwaar ziektebeeld na een ongeval of ziekte, een bevalling of extreme stress kunnen er voor zorgen dat een mens ook in de rui komt. Ook een COVID-infectie kan dit veroorzaken. Hier zien we ook vaker huidafwijkingen. Hierover kunt u meer lezen in een ander blog. Typerend bij telogeen effluvium is dat drie maanden na de gebeurtenis meer haaruitval bemerkt wordt. Het haar wordt dunner, valt uit en na een half stabiliseert de uitval. Het haar groeit hierna weer langzaam terug.
Alopecia areata: bij pleksgewijze haaruitval is er onder de microscoop een ontstekingsreactie rond de haarwortels te zien waardoor de haren afbreken en er kale plekken ontstaan. De haarwortels vallen in slaap. Het immuunsysteem is dan (tijdelijk) uit balans. Vaak gebeurt dit in een stressvolle periode. Na verloop van tijd, meestal een tot twee jaar, herstellen de kale plekken vanzelf weer.
Alopecia areata op de onderarm.
Wat zijn de symptomen van alopecia?
Pleksgewijs en vaak in een ovale vorm valt er plotseling haar uit. Dit gebeurt vooral op het hoofd maar de haaruitval kan ook ontstaan op andere plekken zoals de oksels en de schaamstreek. Ook nagels kunnen bij alopecia worden aangetast. Je spreekt dan van onychia punctata, ook wel putjesnagels genoemd.
Afhankelijk van de ernst kunnen mensen met alopecia de volgende symptomen ervaren:
- Steeds dunner wordende haren op bepaalde (meestal ovaalronde) plekken
- Schilfering van de hoofdhuid
- (Ovaalronde) kale plekken door haaruitval
- In zeldzame gevallen valt al het lichaamshaar uit
- Nagels met putjes en gootjes
Over het verloop van alopecia valt niets te zeggen. Dit verschilt zeer sterk per persoon en per vorm. De een zal direct veel haarverlies ervaren terwijl het bij de ander heel geleidelijk of juist in golfbewegingen gaat. Bij ongeveer tweederde keert het haar binnen 6 maanden tot 2 jaar vanzelf weer terug. Wanneer alle haren zijn verdwenen is de kans op herstel nihil. De kans op herstel wordt ook minder bij de aanwezigheid van een andere auto-immuunziekte, het in de familie voorkomt, het in de jeugd is ontstaan of wanneer er sprake is van een aanleg voor astma, hooikoorts of eczeem.
Hoe wordt alopecia behandeld?
Bij de meeste vormen vindt er vanzelf herstel plaats. Het is echter heel begrijpelijk dat patiënten hier niet op willen wachten. Het is een aandoening die veel onzekerheid en angst met zich mee kan brengen. Behandeling van alopecia is erg moeilijk en afhankelijk van de vorm van haarverlies maar de volgende therapieën zijn mogelijk om het herstel te proberen te bevorderen:
- PRP/injectables: tegenwoordig wordt er van nieuwe technieken gebruik gemaakt om haargroei te stimuleren
- Corticosteroïden: dit zijn hormonen die het lichaam zelf ook aanmaakt. Zij zorgen ervoor dat een verkeerde afweerreactie onderdrukt wordt. Deze kunnen zowel op de betreffende plekken worden gesmeerd met een zalf of lotion of worden ingespoten. Helaas werkt deze behandeling niet altijd en kunnen er bijwerkingen optreden zoals een (tijdelijk) dunnere huid.
- Plaatselijke immuuntherapie: er wordt eerst een overgevoeligheid/allergie opgewekt voor een bepaalde stof. Hierna wordt de kale plek wekelijks ingesmeerd met deze stof. Op de ingesmeerde plekken ontstaat een allergische reactie waardoor haarwortels geprikkeld worden en haar terug kan keren. Deze behandeling wordt echter alleen toegepast bij ernstige alopecia en kan bijwerkingen hebben als jeuk, verdikte lymfeklieren en pigmentafwijkingen.
- Psychologische hulpverlening: er is niet veel te doen aan alopecia. Behalve haaruitval geeft het geen klachten zoals pijn. Toch kan alopecia een enorme impact hebben op iemands leven. Ervaart u psychische of sociale probleem als gevolg van alopecia? Neem dan contact op met een arts.
In de beginfase is het soms lastig om te achterhalen van welke vorm van haarverlies er sprake is. Uw dermatoloog kan u daarbij helpen met een zorgvuldige anamnese en eventueel het afnemen van een huidbiopt. Bij een biopt kan onder de microscoop worden beoordeeld of er sprake is van een verlittekende vorm van alopecia of bijvoorbeeld van alopecia areata. Op deze manier kan er snel een therapie worden gestart en verdere schade worden beperkt.
Optimum Clinics
Herkent u de genoemde symptomen van alopecia? Of heeft u andere vragen of klachten op het gebied van huid of haar? Wij helpen u graag op een van onze locaties; Oosterbeek, Nijmegen, Duiven, Dinxperlo of Denekamp.
Ook op het gebied van KNO, Gynaecologie, Longgeneeskunde en COVID-nazorg kunt u bij ons terecht.
www.optimumclinics.nl
info@optimumclinics.nl
085-1302796
