Bij reuma wordt vaak gedacht aan pijnlijke en ontstoken gewrichten. Reuma is echter veel meer dan dat. Met reuma zou je ook te maken kunnen krijgen met een KNO-arts of een dermatoloog. Om goed te kunnen begrijpen hoe dat zit, leggen we eerst uit wat reuma precies is.
Wat is reuma?
Reuma is geen ziekte op zich. Het is namelijk een verzamelnaam voor verschillende aandoeningen aan spieren, botten, bindweefsel, pezen, gewrichten en inwendige organen. Er bestaan ongeveer honderd verschillende reumatische aandoeningen. De meest bekende is artritis. Dit is de aandoening waar vaak aan gedacht wordt wanneer er over reuma wordt gesproken. De meest voorkomende is echter artrose. Bij veel mensen bekend maar vaak niet bekend dat ook dit onder de noemer reumatische aandoening valt.
Reuma is een systeemziekte wat op meerdere plekken in het lichaam tot uiting kan komen. Bij reuma geven de witte bloedcellen een bepaalde afweerreactie waardoor er een ontsteking ontstaat. Eigenlijk is bij reuma het immuunsysteem zo scherp afgesteld dat het lichaam het lichaamseigen eiwit als vreemd herkent. De gewrichten staan bij reuma centraal maar ontstekingen kunnen ook plaatsvinden in de huid, organen en in de vaatwanden.
Soorten reuma
Reuma kun je over het algemeen onderverdelen in de volgende groepen (gebaseerd op de indeling van Reuma Nederland):
- Ontstekingsreuma: hierbij ontstaan ontstekingen in gewrichten. Reumatoide artritis, axiale spondyloartritis en systemische lupus erythematodes zijn voorbeelden hiervan.
- Artrose: hierbij wordt het kraakbeen dunner en verdwijnt soms zelfs helemaal. Er kunnen in dit geval ook ontstekingen voorkomen maar hierbij gaat het niet om een auto-immuunreactie zoals bij ontstekingsreuma.
- Jicht: hierbij is de urinezuurspiegel in het bloed te hoog. Dit zorgt voor kristalvorming welke neerslaan in de gewrichten. Een pijnlijke aandoening die zowel eenmalig als chronisch kan zijn.
- Osteoperose: Hierbij neemt de sterkte van het bod af en verandert de structuur. In de volksmond wordt dit ook wel botontkalking genoemd.
- Weke delen reuma: hierbij spreekt men over aandoeningen van spieren, pezen of slijmbeurzen. Het meest bekende voorbeeld hiervan is fybromyalgie.
Met reuma naar de KNO-arts of dermatoloog?
Jazeker. Reuma is meer dan alleen artritis en kan op meer plekken tot uiting komen dan alleen in gewrichten. We hebben een aantal reumatische aandoeningen op rij gezet waarbij de hulp van een KNO-arts of een dermatoloog ingeroepen kan worden:
Granulomatosis met polyangiitis/ziekte van Wegener
Dit is een systemische aandoening gekenmerkt door ontstekingen in neus, longen, nieren, huid, ogen, gewrichten, maag-darmkanaal en het centraal en perifeer zenuwstelsel. Bij deze vorm van reuma is er sprake van een ontsteking van de vaatwanden. De meeste patiënten ervaren klachten van de longen en de bovenste luchtwegen.
Bij de ziekte van Wegener komen klachten als hardnekkige voorhoofdholte ontsteking (sinusitis), neusverstopping en ontsteking van het middenoor (otitis media) voor. Ook huidklachten kunnen hierbij voor komen. Denk hierbij aan galbulten (urticaria of netelroos), ontstekingen van de kleine oppervlakkige bloedvaatjes en bloedingen in de huid.
Psoriasis arthropathica
Ongeveer 5% van de mensen met psoriasis heeft reuma. Psoriasis arthropathica is een vorm van artritis die voorkomt bij psoriasis. Psoriasis is een huidaandoening met roodheid en schilfering en bij psoriasis arthropathica komt hier pijn en zwelling van de gewrichten bij. Ondanks dat deze ziektebeelden met elkaar verbonden zijn is er geen relatie tussen de ernst van de psoriasis en de gewrichtsklachten.
Lupus erythematosus
Bij lupus heeft het lichaam een afweerreactie ontwikkeld tegen het DNA dat in de celkernen zit opgeborgen. Hoe kan het lichaam daar nu bij? Door zonlicht beschadigen cellen en vallen uit elkaar. Op die plekken ontstaat een ontstekingsreactie; roodheid en zwelling. Ook is er vaak sprake van roodheid in het gezicht en een overgevoeligheid voor licht of haaruitval met verlittekening. Soms zijn ook andere organen betrokken zoals de longen, het hart en de nieren.
De diagnose is soms lastig te stellen maar gelukkig is de aandoening zelf goed te behandelen.
Dermatomyositis
Het woord verklapt het al: itis betekent ontsteking, derma is huid en myo zijn de spieren. Typerend voor deze aandoening is dat mensen door de spierontsteking zwakte ontwikkelen en hierdoor in een keer heel moeilijk kunnen traplopen of haren kammen. Ook zien we dan een een ontsteking van de bovenste oogleden en knokkels van de hand.
Mensen hebben dit vaak samen met sicca klachten; droge ogen en een droge mond. Dit is te herkennen doordat je mond in de nacht aanvoelt als schuurpapier. Niet zelden hebben deze mensen dan ook een zuur snoepje op het nachtkastje liggen. Dit wekt namelijk speekselvloed op en voorkomt een droge mond.
De diagnose wordt vaak gesteld door bloedonderzoek en een bioptie (een huidkorreltje dat onder de microscoop wordt nagekeken).
Panniculitis
Dit zijn rode pijnlijke plekken op de onderbenen en het kan duiden op een ontsteking van het vetweefsel en de tussenschotten in het vetweefsel. Het komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.
Maar waarom op de onderbenen? Ook vasculitis, een ontsteking van de kleine vaten, geeft rode pijnlijke bulten op de onderbenen. Bij deze ziektebeelden is er vaak een infectie geweest elders in het lichaam. Er worden dan witte bloedcellen aangemaakt om de infectie te bestrijden. Wanneer de infectie weg is, geven klonterende witte bloedcellen een ontstekingsreactie in de kleine vaten waar het bloed langzaam stroomt; de onderbenen dus.
Het is belangrijk om de onderliggende oorzaak op te sporen. De dermatoloog werkt hierbij vaak in teamverband met de reumatoloog.
Oorzaak
Gelukkig zijn deze groep ziektebeelden zeldzaam maar toch goed om van het bestaan af te weten. De laatste 50 jaar is het aantal mensen met een dergelijke aandoening echter wel fors toegenomen. We weten niet zo goed waarom maar daar wordt momenteel wel veel onderzoek naar gedaan.
Een gedachte is dat ons voedingspatroon ziekten zoals reuma, psoriasis en atopisch eczeem in de hand werkt. Voor jicht is dat zo klaar als een klontje. Bij het drinken van teveel bier wordt de kans op een jichtaanval flink vergroot. Past u dus op bij de oktoberfeesten! Veel bier en plezier maar daarna een dikke rode teen 😉
Meer informatie
Wilt u meer weten over reuma of heeft u vragen? U kunt voor algemene informatie over reuma terecht op www.reumanederland.nl, voor specifieke klachten op het gebied van keel, neus of oren op www.optimumclinics.nl/keel-neus-oor en voor klachten omtrent de huid op www.optimumclinics.nl/dermatologie
U kunt ons bellen op 085-1302796, e-mailen via info@optimumclinics.nl of met ons chatten via www.optimumclinics.nl
