Wat je moet weten over PCOS

Ester van der Vegt
02 november 2023

PCOS is de afkorting van Polycysteus Ovarium Syndroom. Het is een hormonale aandoening die veel voorkomt. Ondanks dat PCOS veel voorkomt, weten veel mensen niet precies wat het inhoudt en wat het betekent voor de vrouwen die deze aandoening hebben. Het is belangrijk om aandacht te geven aan PCOS zodat de diagnose sneller gesteld kan worden en er minder vrouwen onnodig met klachten blijven rondlopen. In dit blog vatten we de belangrijkste informatie over PCOS samen. 

Wat is PCOS?

PCOS is de afkorting van Polycysteus Ovarium Syndroom. Dit betekent letterlijk veel follikels in de eierstok. Het is een aandoening die valt onder de syndromen en is dus geen ziekte. Dit houdt in dat er sprake is van meerdere symptomen maar deze zeker niet bij iedere vrouw tot uiting hoeven te komen. Bij de ene vrouw kan PCOS dus heel anders tot uiting komen dan bij de andere. 

Bij een normale gezonde menstruatiecyclus komen er na de menstruatie enkele eiblaasjes tot ontwikkeling. Deze blaasjes noemen we follikels. In de meeste gevallen groeit een van deze blaasjes door wat uiteindelijk resulteert in een ovulatie oftewel eisprong. Bij PCOS ontstaan er niet enkele maar meerdere follikels en blijven ze klein. Doordat ze zo klein blijven vindt er minder vaak tot zelfs helemaal niet een ovulatie plaats. Deze follikels die niet volgroeid zijn noemen we cysten. 

Wat is de oorzaak van PCOS?

PCOS is een syndroom dat wordt veroorzaakt door een verstoring in de natuurlijke hormoonbalans. Waardoor dit precies komt en welke hormonen er allemaal precies bij betrokken zijn, is nog niet helemaal bekend. Er vindt veel onderzoek plaats op het gebied van PCOS en gelukkig leren we er steeds meer over. Wat we al wel weten over de oorzaak van PCOS:

  • Meestal is de waarde van het luteiniserend hormoon, ofwel het LH, verhoogd. Dit hormoon zorgt voor de opwekking van de eisprong.
  • In veel gevallen is de insuline verhoogd en de waarde van FSH te laag. Insuline is het hormoon dat in ons lichaam de waarde van de bloedsuikers regelt en FSH is het hormoon dat zorgt voor rijping van de follikels.
  • Soms is de waarde van het testosteron verhoogd.

Door onder andere bovenstaande oorzaken is de rijping van de eiblaasjes bij PCOS verstoord. Daarnaast zijn er nog factoren die een rol spelen bij het ontwikkelen van PCOS zoals erfelijkheid en overgewicht. 

Hoe weet ik of ik PCOS heb?

Bij PCOS verschilt het aantal symptomen en de hinder die er van wordt ondervonden sterk van vrouw tot vrouw. De meest voorkomende symptomen zijn:

  • Onregelmatige cyclus
  • Het uitblijven van de menstruatie
  • Overgewicht
  • Gewichtstoename
  • Acne
  • Overbeharing
  • Diabetes type 2
  • Verminderde vruchtbaarheid

Om te onderzoeken of er daadwerkelijk sprake is van PCOS dien je in ieder geval last te hebben van een aantal van bovenstaande symptomen. Op basis van de omschrijving van de klachten wordt er verder onderzoek gedaan. Hierbij wordt er altijd bloedonderzoek gedaan en een echoscopisch inwendig onderzoek. Bij het bloedonderzoek worden de waarden van de verschillende hormonen gemeten zoals van FSH, LH, testosteron en progesteron. Soms wordt er aanvullend ook gekeken naar de waarden van de bloedsuikers. Bij het echoscopisch inwendig onderzoek wordt er gekeken hoeveel follikels er te zien zijn. 

Wat zijn de gevolgen van PCOS?

Vrouwen met PCOS hebben een vergrote kans op het ontwikkelen van overgewicht, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten. Ook hebben zij een verhoogd risico op het metabool syndroom. Dit is een combinatie van verschillende ziektes zoals overgewicht, hoge bloeddruk, verhoogd cholesterol en diabetes type 2. 

Ook baarmoederkanker kan tot de gevolgen van PCOS behoren. Dit komt namelijk 3 keer vaker voor bij vrouwen met PCOS. Doordat de menstruatie minder vaak plaatsvindt en soms helemaal uitblijft is het slijmvlies van de baarmoeder dikker. Kankercellen kunnen zich hierdoor wat makkelijker ontwikkelen. Het opwekken van de menstruatie of het gebruik van de anticonceptiepil of hormoonspiraal kan deze kans verkleinen. 

Kun je genezen van PCOS?

Daar kunnen we kort over zijn. Nee, PCOS is niet te genezen. Wel zijn er een aantal maatregelen die genomen kunnen worden en behandelingen die gevolgd kunnen worden om de hinder van PCOS zo veel mogelijk te verkleinen.

Afvallen

Hoe het precies zit is niet bekend maar PCOS heeft duidelijk een link met overgewicht. Veel vrouwen met PCOS hebben overgewicht en uit onderzoek is gebleken dat afvallen in veel gevallen een zeer positief effect kan hebben. Een gezonde leefstijl is natuurlijk altijd goed dus het kan zeker geen kwaad om dit advies op te volgen.

Anticonceptie

Anticonceptie zoals de Pil en het hormoonspiraal kunnen de klachten van PCOS verminderen. Deze middelen zorgen voor een regelmatige cyclus en kunnen helpen bij het reguleren van de hormoonhuishouding.

Kinderwens

PCOS kan een belemmering zijn wanneer er sprake is van een kinderwens. Bij een onregelmatige eisprong kan het lastig zijn om zwanger te worden. Het is dan van belang om bij te houden wanneer er wel een eisprong is. Gelukkig zijn hier verschillende hulpmiddelen voor op de markt en kan dit meestal worden gedaan zonder medische hulp. Bij PCOS kan er ook niet tot nauwelijks een eisprong zijn. In dat geval is het wel belangrijk om medische hulp in te schakelen. Een eisprong kan namelijk met behulp van bepaalde medicijnen worden opgewekt. 

Haar- en huidproblemen

PCOS kan ook zorgen voor klachten zoals overbeharing en acne. Een dermatoloog kan hierbij verder helpen. Vertel bij een consult altijd tegen de dermatoloog dat PCOS de oorzaak kan zijn. Dit kan namelijk invloed hebben op welk behandelplan het beste is. Bij Optimum Clinics werken gynaecoloog en dermatoloog nauw samen waardoor er bij PCOS vanuit verschillende specialismen kan worden gekeken naar wat de beste behandeling is.